[το παραλήρημα που ακολουθεί προσγειώθηκε με αφορμή το φανταστικό φανζιν πισχαζόν που ήρθε στα χέρια μου :)]Περί τέχνης και πνευματικών δικαιωμάτων.
Έγραφα πρόσφατα σε μία ακαδημαϊκή εργασία, ρεφορμίζοντας μιας και δε μπορούσα να πω απλά: δε μας χέζεις και συ με τα πνευματικά δικαιώματα;
[Είναι σημαντικό να γίνει καταρχάς κατανοητό πως οι νόμοι (όποιοι και αν είναι αυτοί) και οι αξίες σχετίζονται άμεσα με την ιστορική συγκυρία, και το θεσμοθετημένο κοινωνικό φαντασιακό. Για παράδειγμα η σημερινή θεώρηση πως το νόημα της ζωής «βρίσκεται στην συσσώρευση και στην διατήρηση του πλούτου, θα ήταν τρέλα για τους Ινδιάνους Κουακιούτλ, οι οποίοι μάζευαν τα πλούτη για να μπορέσουν να τα καταστρέψουν, ή η ιδέα να επιδιώξουν την εξουσία και την αρχή θα ήταν τρέλα για τους Ινδιάνους Ζούνι, οι οποίοι για να κάνουν κάποιον αρχηγό της φυλής έπρεπε να τον δέρνουν μέχρι να δεχτεί» [Κ.Καστοριάδης, Η φαντασιακή θέσμιση της κοινωνίας].
Ομοίως η ίδια η έννοια του πνευματικού δικαιώματος δεν είναι δυνατόν να θεωρείται ως κάτι θέσφατο. Οι αρχαίοι Αθηναίοι το πιθανότερο είναι να εξόριζαν ως τρελό κάποιον που θα μιλούσε για πνευματικά δικαιώματα σε ένα έργο πχ του Αριστοφάνη ενώ οι Ινδοί θα ένιωθαν (και νιώθουν) βαθιά προσβεβλημένοι (αφού η ίδια η θρησκεία του μιλούσε –και μιλάει- για την ανάγκη της ελεύθερης διάδοσης της γνώσης) με την ίδια την έννοια του πνευματικού δικαιώματος.]
Στην τελική βέβαια η κάθε κοινωνία έχει τελικά και τους νόμους που της αναλογούν.
Μπορείς να το ψάχνεις για ώρες. Η ανάπτυξη της τυπογραφίας, οι κλίκες των τυπογράφων, ο ρόλος της εκκλησίας, το Statute of Anne, η άνοδος της αστικής τάξης, μπλα μπλα μπλα.
Και να συνεχίσεις. Η Γαλλική Επανάσταση, ο Chapelier και ο Διαφωτισμός (Diderot, Beaumarchais)…
Και μετά, να σου και τα property rights theory, και τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας
Πατεντάρω, Πατεντάρεις, Πατεντάρει.
Εύλογο το ερώτημα (που διάβασα, σε μία εφημερίδα αυτόνομων – που μου διαφεύγει το όνομα τώρα)
Τα ανέκδοτα έχουν πνευματικά δικαιώματα;
Η συνταγή κολοκυθόπιτας της γιαγιάς μου (που τα σπάει κιόλας);
Οι κλανιές;
Κτλ κτλ.
Τέχνη;
Θυμάμαι ατελείωτες ώρες στο σχολείο (έκθεση ιδεών –sic) να μιλάμε για κάτι τύπους που τους λέγαμε ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ.
Ουάου αυτοί οι πνευματικοί άνθρωποι και ο ρόλος τους! Και πρέπει το ένα και πρέπει το άλλο.
Σουρεαλισμός, αλλά οι πνευματικοί άνθρωποι είναι sosara!
Εισαγωγή, Επιχειρήματα, Επίλογος.
Σόρυ σούπερ πνευματικέ άνθρωπε αλλά αν περιμένουμε τον μεσσιανικό σου ρόλο να πάρει μπρος σωθήκαμε.
Εσύ που δεν σε αγγίζουν τα εγκόσμια.
Που προς θεού (sic) δεν είσαι κρατικοδίαιτος μαϊντανός.
Που σέβεσαι την έννοια του μοναχικού δημιουργού πετώντας αυτό το «απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αποθήκευση σε κάποιο σύστημα διάσωσης (lol), και γενικά η αναπαραγωγή του παρόντος έργου, με οποιονδήποτε τρόπο ή μορφή, τμηματικά ή περιληπτικά, στο πρωτότυπο, σε μετάφραση ή άλλη διασκευή χωρίς την ΑΔΕΙΑ ΜΟΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥ, εμένα του πνευματικού καλικάντζαρου» λες και εντάξει μωρέ σιγά.
Και εσύ που: ΣΙΩΠΟΥΣΕΣ, ΣΙΩΠΑΣ ΚΑΙ ΘΑ ΣΙΩΠΑΣ.
Έτσι και αλλιώς το έχουμε ξαναπεί:
ΑΝ ΟΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΑΛΛΑΖΑΝ ΚΑΤΙ ΘΑ ΗΤΑΝ ΠΑΡΑΝΟΜΟΙ :D Στο θέμα μας όμως.
Τέχνη (η) [τεχνών]: η ελεύθερη, δημιουργική έκφραση του ανθρώπου με έργα που διέπονται από αισθητικούς κανόνες.
Ok.
Εγώ θα έλεγα,
Τέχνη: περίεργη λέξη, μαγική, και αρκετά σκονισμένη. Τέχνη είναι αυτό που δύσκολα μπορεί να περιγραφεί με λέξεις. Όταν το συναντάς αυτό το πράμα που λες, το μυαλό σου παίρνει φωτιά. Ενδέχεται να νιώσεις ένα σφίξιμο στο στομάχι. Να κλάψεις, να γελάσεις, να προβληματιστείς. και άλλα πολλά.
Τέχνη επίσης είναι ξυπνάς το πρωί από την όμορφη μουσική των συνθημάτων, μιας μικρής πορείας μαθητών. Να ψάχνεις το τελευταίο τελευταίο αντίτυπο ενός βιβλίου και ο συγγραφέας να εμφανίζεται από το πουθενά και να στο δίνει. και άλλα πολλά.
.jpg)
